ریشه شناسی واژه هایی از گویش جیرفتی

Authors

معصومه سمیعی زاده

abstract

جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. تحولات آوایی و ساخت اشتقاقی مربوط به هر واژه توضیح داده شده است.  بررسی ریشه­شناسی واژگان این گویش نشان می­دهد که گویش­های ایرانی دارای اشتراکات و شباهت­های زیادی هستند که از زبان ایرانی باستان منشعب شده­اند. در بعضی واژه­های این گویش صامت­ها، پیشوندها و پسوندهای ایرانی باستان که در فارسی میانه و سپس در فارسی نو تحول پیدا کرده­اند به همان صورت باقی مانده­اند. واژه­ها بر اساس الفبای انگلیسی و تلفظ رایج آنها در گویش جیرفتی مرتب شده­اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ریشه شناسی چند واژه از گویش گیلکی

گویش گیلکی از گویش­های ایرانی نو است که در ناحیۀ وسیعی از استان گیلان در حاشیۀ دریای خزر و نیز بخش­هایی از استان مازندران رواج دارد. این جستار اختصاص دارد به بررسی ریشه شناختی چند واژه از گویش گیلکی شرق گیلان. در هر مدخل، ابتدا ریشۀ ایرانی باستان و هندواروپایی واژه یا فعل مورد نظر و برابرهای آن در دیگر زبان­های ایرانی را آورده ایم، سپس به بررسی ساخت اشتقاقی آنها در گویش گیلکی، فرایندهای واجی و ...

full text

ریشه شناسی تطبیقی مهمترین واژه های گویش یزدی(با توجه به گویش محلۀ خرّمشاه)

مطالعات زبانی نشانگر آن‌ است که گویش یزدی دربردارندۀ واژه‌های غنی و کهن ایرانی ‌است که روزگاری دراز در پهنۀ گسترده‌ای و در بین شمار زیادی از مردم کاربرد داشته‌است و متأسفانه امروزه با گسترش فارسی معیار، گسترۀ آن در حال محدود‌شدن است. یکی از ویژگی‌های مهم در بحث گویش‌ها، وجود بسیاری از واژه‌هایی است که با حفظ لفظ و معنا یا پذیرش تغییراتی اندک، از زبان‌های کهن بر جای مانده‌اند و از نظر ریشه‌شناسی...

full text

ریشه شناسی واژه ترجمه

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به شواهد و مدارک، خاستگاه واژۀ ترجمه و چگونگی صورت و معنای آن تحقیق شود. پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‏دهد که واژه‏ ترجمان که ترجمه نیز از مشتقات آن است از دو منشأ وارد زبان عربی شده است، یکی از زبان سریانی به معنای تفسیر و تبیین سخن و دیگری از زبان فارسی به معنای زبانی را به زبان دیگر برگرداندن و هر دو معنا در آثار عربی شواهد بسیاری دارد. این کلمه در زبان عرب...

full text

ریشه شناسی واژه های منتخب گویش بوشهری

هدف این رساله ثبت علمی تعدادی از واژگان منتخب گویش بوشهری و سپس ریشه شناسی آنها به موازات تحول زبان فارسی از دوره باستان تا عصر حاضر، به منظور جلب توجه زبانشناسان به اهمیت فوق العاده گنجینه واژگانی این گویش بوده است . در این پژوهش ابتدا به روش کتابخانه ای واژه ی مورد نظر از لابه لای منابع محلی از قبیل فرهنگ ها، سرودها، پژوهش های مردم شناختی و غیره استخراج گردید. سپس در مورد واژه های جمع آوری شد...

15 صفحه اول

بررسی ریشه شناختی واژه هایی از گویش فیروزآبادی-روح انگیز کراچی/اسفندیار طاهری

بررسی ریشه شناختی واژه هایی از گویش فیروزآبادی   تاریخ دریافت: 1/3/91 تاریخ تصویب: 15/7/91 چکیده گویش فیروزآبادی یکی از گویش های جنوب غربی ایران است که در شهرستان فیروزآباد در جنوب غربی استان فارس و روستاهای پیرامون آن رواج دارد. این گویش همانندی بسیاری با دیگر گویش های رایج در استان فارس و نیز با گویش های لری مناطق جنوبی دارد. از نظر تاریخی، فیروزآبادی تحول یافته از فارسی میانه است که خود بازم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات و زبانهای محلی ایران زمین

جلد ۶، شماره ۳، صفحات ۴۵-۶۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023